ویسکوزیته معیاری است برای برآورد مقاومت یک ماده (مایع یا گاز) در مقابل تغییر شکل و یا حرکت قسمت‌های مجاور نسبت به یکدیگر تا بتوان درک درستی از ماهیت و نتایج مدنظر به دست آورد. اگر ویسکوزیته را در یک کفه ترازو قرار دهید، جریان در کفه دیگر است که دما تاثیر مستقیمی بر آن دارد. رمزگشایی از جزئیات چسب‌ها و حتی پایداری پیوند دو جسم اغلب از این طریق صورت می‌گیرد. برای اینکه با مفهوم این فاکتور بیشتر آشنا شوید در ادامه تعریفی اجمالی اشاره شده است که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
منظور از ویسکوزیته چیست؟
ویسکوزیته که برخی آن را گرانروی نیز می‌نامند اصطلاحیست برای تفهیم بهتر پایداری مایعات در مقابل جریان تا افراد و صنایع دغدغه‌ای از نظر مشاهده بازدهی نتیجه مدنظر نداشته باشند.
از ملموس‌ترین مثال‌هایی که برای درک تفاوت گرانروی مواد مختلف مرسوم است، مقایسه آب (با گرانروی پایین) و عسل (گرانروی بالا) بوده که این تفاوت فاحش سبب شده در هر محیطی انتظارات نیز یکی نباشند.
شاید برایتان جالب باشید بدانید که دما بر ویسکوزیته مایعات تاثیر معکوس دارد. برای کاهش آن می‌بایست دما را بالا برد و اگر شما قصد افزایش گرانروی دارید حضور مایع در محیط هایی با دمای پایین این هدف را میسر می‌کند.
عوامل موثر بر ویسکوزیته
ویسکوزیته فاکتوری است که در ماهیت سیالات و مواد مختلف به‌ویژه چسب‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. به موادی که درصد گرانروی آنان چشمگیر است غلیظ گفته می‌شود اما گروهی که از ویسکوزیته چندانی برخوردار نیستند رقیق نام دارند.
دما تنها عامل موثر بر گرانروی سیالات نیست بلکه فاکتورهای دیگری مانند فشار، سرعت برشی و حتی شرایط نیز بر ماهیت آن نقش دارند و کمک می‌کنند آگاهی کاملتری از قدرت آن مایع به دست آید.
شناخت این فاکتور و عوامل موثر بشدت مهم است تا افراد علاوه‌بر راحتی و سهولت استفاده بتوانند با کمترین چالش از کاربرد مایعات به‌ویژه چسب لذت ببرند.
اندازه‌گیری سهولت جریان به مفهوم این متغییر کاربردی است که حتی برخی آن را با سیالیت نیز می‌شناسند، از آن جهت بوده که بخشی از مایعی که مجبور به حرکت است تا حدی قطعات مجاور را نیز حمل می‌کند.
ممکن است ویسکوزیته بعنوان اصطحکاک داخلی بین مولکول‌ها نیز تصور شود در حالیکه چنین اصطحکاکی متفاوت است.
دلایل اهمیت از اطلاع ویسکوزیته چسب‌ها
اغلب تولیدکنندگان مطرح مانند صنایع شیمیایی برنا معتقدند که درج کردن ویسکوزیته چسب بر روی قوطی‌ها و بسته‌بندی‌ها به کاربران کمک می‌کند تا در زمان کاربرد بتوانند از خواص اتصالی متناسب با متریال خویش بهره ببرند و شاهد ثبات بالای استحکام نیز باشند علاوه‌بر اینکه نیاز به استفاده از چسب را با ضخامت بالا کاهش می‌دهد.
فراموش نکنید اگر ماده‌ای دارای گرانروی کم باشد به راحتی جریان می‌یابد ولی در مقابل اگر سیالی دارای گرانروی زیاد باشد حرکت با دشواری بیشتری صورت می‌گیرد که به مفهوم چسبناک بودن مایع نیز است.
معمولا علاوه‌بر مقادیر گرانروی در مشخصات چسب‌ها به قوام نیز اشاره می‌شود که باید بدانید متفاوت از یکدیگر هستند.
انواع گرانروی کدامند؟
-
گرانروی پویا
از مهمترین دسته‌بندی‌ها نوع پویا یا دینامیکی عنوان می‌شود. این فاکتور نشان دهنده استقامت ماده در مقابل جریان‌های برشی است. لازم به ذکر است که در هر لایه سرعت متفاوتی نیز وجود دارد.
با توجه به اینکه پارامتر سرعت در اجزای سیال متفاوت است بنابراین نیروی مورد نیاز برای جریان یافتن نیز یکسان نیست و با سرعت سیال همبستگی مستقیمی دارد. بی‌جهت نیست که رابطه نیرو و سرعت بصورت نمودار خطی ترسیم می‌شود.
-
گرانروی حرکتی
برای درک بهتر به این تعریف دقت داشته باشید: “زمانی که در صورت کسر، گرانروی مطلق یک سیال قرار گیرد و بر چگالی تقسیم گردد” این پارامتر به دست می‌آید که از شیوه های کامل و استاندارد جهت محاسبه است.
بد نیست بدانید از مهمترین نکات متمایز کننده نوع پویا و حرکتی کاربرد آن‌هاست. نوع پویا پشتیبانی قدرتمندی برای تفهیم بهتر رفتار بین مولکولی و درک خواص مکانیکی ماده می‌دهد اما نوع حرکتی برای رمزگشایی از سرنخ‌هایی است که به حرکت سیال مرتبط اند.
-
گرانروی بالک
بد نیست این راز را بدانید که گرانروی بالک زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سیال تراکم پذیر در شرایط ویژه‌ای مانند انبساط یا انقباض ناگهانی باشد و کوچکترین ارتباطی با برش نیز نباید داشته باشد.
تغییر حجم تاثیر مستقیمی بر این نوع دارد که بین کارشناسان به گرانروی نوع دوم نیز شهرت دارد. درواقع این فاکتور نقشه راهی را ترسیم می‌کند برای شرایطی که حجم در سیال بصورت یکباره و ناگهانی بر اثر عواملی همچون جریان‌های صوتی یا شات‌ها تغییر یابد.
نباید از قلم انداخت که تفاوت‌های انواع گرانروی فقط محدود به همین موارد ذکر شده نیست بلکه در جزئیات دیگری مانند واحد نیز تفا‌وت‌هایی دیده می‌شود.
ویسکومتر چیست؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید اهمیت سنجش ویسکوزیته یا سیالیت به حدی بالاست که حال وسیله‌ای شگفت‌انگیز برای تعیین دقیق آن تولید و عرضه می‌شود. رئومتر از مرسوم‌ترین ویسکومترهایی است که اغلب برای مایعاتی که گرانروی آنها وابسته به جریان یافتن است کاربرد دارد.
بطور کلی برای درک درست و سنجش ویسکوزیته، ویسکومترهای متفاوتی وجود دارد که متناسب با شرایط از هر یک استقبال می‌شود که در ادامه اشاره می‌شود.
انواع ویسکومتر شامل:
- ویسکومتر U شکل یا استولد
- ویسکومتر سقوطی
- ویسکومتر لرزشی
- ویسکومتر چرخشی یه دورانی
- ویسکومتر بروکفیلد
- ویسکومتر استابینگر
- ویسکومتر کربس
سخن آخر
به یاد داشته باشید که تغییر ویسکوزیته در ماهیت ماده و کارایی آن تاثیر مستقیمی دارد بطوری که اگر چسب شما از این نظر ضعف داشته باشد علاوه‌بر اینکه پول خود را دور انداخته‌اید نمی‌توانید انتظار چسبندگی و دوام بالا را نیز داشته باشید بنابراین حتما از برندهای خوش نامی مانند صنایع شیمیایی برنا مایحتاج خود را تهیه کنید تا متحمل ضرر نشوید.
کد مطلب : درباره ویسکوزیته بیشتر بدانید
